Op 3 juli heeft Dutch Cloud Community haar eerste conferentie over Nederlandse en Europese AI initiatieven georganiseerd.
In dit verslag nemen we je mee door het programma, de presentaties en de opvallende aspecten.
Met in de zaal bijna 100 aanwezigen in Kasteel Woerden werd het programma geopend door Ruud Alaerds, directeur van Dutch Cloud Community. Hij gaf aan dat het programma zo was samengesteld dat het relevant is voor serviceproviders. Naast actuele thema’s als digitale soevereiniteit en structurele thema’s als (cyber)security, heeft AI de technologische ontwikkelingen de afgelopen jaren behoorlijk gedomineerd. Met deze kennissessie willen we het DCC-netwerk meenemen in de ontwikkeling en bediscussiëren wat dit betekent voor onze sector.
Matthieu van Amerongen van Nebul opende met een presentatie over de AI-stack en hoe deze in elkaar zit. Ook gaf hij toelichting op de marktontwikkelingen en hoe Europa hierin is gepositioneerd.
Belangrijke punten uit zijn presentatie:
- Het clouddeel van de stack wordt gedomineerd door Amerikaanse bedrijven. Nebul ziet daar kansen voor Europese bedrijven. Er is behoefte aan soevereine oplossingen.
- In totaal draait slechts 3% van de wereldwijd ingezette GPU’s in Europa. Dat aandeel moet echt gaan groeien, door investeringen van bedrijven en overheidssteun.
- Het gebruik en daarmee de prijs per token daalt snel. Toch vangt de groei in volume van de markt dit ruimschoots op. Investeringen zullen dus blijven toenemen.
- Een bedrijf kan vandaag de dag niet meer zonder een AI-strategie. AI-toepassingen groeien en verbeteren zo snel dat het noodzakelijk is om hierin keuzes te maken. De vraag is: hoe gaat AI jouw bedrijf raken als straks tot 75% van de medewerkers taken overgenomen ziet worden door AI? Positief is dat werk zich dan meer op de klant kan richten.
- De Big Tech-bedrijven versterken hun positie via lobby, focus en kortingen voor grote opdrachtgevers.
- Een voorbeeld dat illustreert hoe generieke hyperscaler-clouds niet ideaal zijn voor AI is Kaiko. De vraag van dit bedrijf is zo intensief dat Azure het niet aankan, los van de extreem hoge kosten.
- Matthieu ziet voorspelbaarheid van dienstverlening en scherpe prijsstelling als onderscheidende factoren voor Europese aanbieders.
- Op dit moment is Nvidia nog de enige partij die zowel hardware (GPU’s) als software (CUDA) levert. Matthieu verwacht op termijn meer spelers.
Samenvattend: lock-in bij hyperscalers belemmert de marktgroei. Geen keuze maken betekent stilstand. De VS werkt met eigen providers; waarom doen wij dat in Europa niet?
Mark Zijlstra van ICTRecht ging na Matthieu in op AI en wetgeving.
Met een toelichting op de Digital Decade-wetgeving die de EU momenteel uitrolt, gaf hij duiding aan de AI Act, die daar onderdeel van is.
Mark behandelde de volgende zaken:
- Waarom reguleren? De ontwikkelingen gaan razendsnel en hebben grote impact. De EU wil met de AI Act AI beheersbaar houden door middel van menselijk toezicht, technische degelijkheid, privacybescherming, governance, transparantie, non-discriminatie en verantwoording (waarom gebruik je AI?). Ook milieu-impact komt aan bod.
- AI is breder dan alleen LLM (Large Language Model) of ML (Machine Learning). Het kan ook een algoritme zijn, zolang het autonoom een output aan een input koppelt met gevolgen voor de (virtuele of fysieke) omgeving.
- De AI Act is breed toepasbaar: als een toepassing in de EU staat, hier wordt gebruikt, of burgers/organisaties raakt, dan valt het eronder.
- Er zijn vier risiconiveaus: ‘geen risico’, ‘laag risico’, ‘hoog risico’ en ‘verboden’.
- Hoog risico-toepassingen zijn toegestaan mits ze aan strenge voorwaarden voldoen.
- Generatieve AI moet voorzien zijn van een watermerk, zodat deepfakes en AI-teksten herkenbaar zijn.
- Er komt mogelijk een versoepeling voor het mkb om regelgeving werkbaar te houden.
Jeroen Jansen van Nebius presenteerde Nebius als grote Europese speler in AI. Hij lichtte toe hoe het voormalige Russische Yandex is opgesplitst na de oorlog in Oekraïne. Veel medewerkers verhuisden naar Europa of de VS en werken nu voor Nebius, dat met een groot datacenter in Finland enorme capaciteit biedt. Het hoofdkantoor zit in Amsterdam en Nebius richt zich wereldwijd.
Belangrijke punten uit zijn presentatie:
- Nebius biedt een AI-cloudplatform, en richt zich ook op AI-ontwikkeling, datamanagement (Toloka), (her)scholing (TripleTen), autonome voertuigen (Avride) en investeringen (zoals in Clickhouse).
- Nebius heeft 850 developers en $1,8 miljard aan investeringskapitaal.
- Het bedrijf biedt self-service en managed AI-cloud en heeft een eigen AI-fabriek met modellen.
- Jeroen ziet kansen en uitdagingen in de Europese cloudmarkt:
- Er is ruimte voor samenwerking tussen meerdere spelers, maar Europese aanbieders zijn nog te onbekend. Dat moet veranderen.
- Overheden moeten helpen de zichtbaarheid van deze aanbieders te vergroten.
- Veel organisaties zitten vast aan hyperscalers (lock-in) en hebben hulp nodig om hiervan los te komen.
- Financiering is lastig; een Europese investeringsbank zou kunnen helpen.
- Lock-in kan worden voorkomen met goede contracten en transparantie. Nebius biedt maatwerk en snelle ondersteuning, iets waar hyperscalers niet altijd in voorzien.
Na de pauze nam Marc Schoolaert van Nokia het woord, ingeleid door zijn collega Mark Vanderhaegen. Nokia gebruikt AI in de Deepfield-technologie voor het detecteren en mitigeren van DDoS-aanvallen.
Belangrijke punten uit zijn presentatie:
- DDoS-aanvallen verdubbelen jaarlijks in intensiteit; patronen worden complexer.
- Traditionele detectie werkt met drempelwaarden, maar is niet geschikt voor multi-source/multi-target aanvallen.
- AI herkent afwijkend verkeer via reverse DNS lookup en patroonherkenning.
- AI leert van eerdere aanvallen en live data, inclusief botnetinformatie.
- Resultaten worden gevalideerd door mensen.
- Bij herkenning wordt specifieke filtering toegepast die het verkeer na 5-10 seconden normaliseert zonder serviceonderbreking.
Yannick Maltha van UbiOps presenteerde zijn visie op AI voor serviceproviders.
Kernpunten uit zijn bijdrage:
- UbiOps begon in hyperscaleromgevingen, maar stapte drie jaar geleden over naar private AI-cloud.
- AI-deployment is met UbiOps tot 90% sneller en 80% goedkoper.
- Feiten: 46% van AI-gebruik is verborgen; 50% is feitelijk niet toegestaan; helft van de bedrijven heeft geen AI-beleid; OpenAI moet van de rechter alle data loggen en bewaren.
- AI- en datasoevereiniteit zijn essentieel, maar private AI vereist investeringen en kennis.
- UbiOps fungeert als orchestratie- en managementlaag voor autonome AI (op bare metal of Kubernetes).
- Use cases: NCSC, Haga Ziekenhuis, Raad voor de Rechtspraak, en Gradyent (optimalisatie warmtenetten via digital twin).
- Focus is cruciaal om te kunnen slagen in deze groeiende markt.
Als laatste spreker gaf Clemens Esser (CTO HPE) een marktvisie en praktische overwegingen voor serviceproviders.
Belangrijke elementen:
- Public cloudgebruik is tot 6x duurder dan open source-oplossingen op eigen infrastructuur.
- Een eigen AI-platform met LLM voor generiek gebruik en maatwerk voor specifieke klanten is rendabel bij schaal.
- Klanten willen ‘time-to-value’: turnkey, out-of-the-box oplossingen.
- HPE biedt infrastructuur (servers, switches) en lokale service; Nvidia kan dit minder goed lokaal bieden.
- AI biedt toepassingen in coderen, documentgeneratie, zoekfunctionaliteit, klantenservice, enz.
- Met RAG-technologie (Retrieval-Augmented Generation) beheer je zelf je databron, wat minder GPU’s vereist en dus energiezuiniger is.
- HPE ziet kansen in AI-platformen en eigen tooling, niet in de concurrerende markt van GPU-uren.
Het programma werd afgesloten met een paneldiscussie met Jeroen Jansen (Nebius), Matthieu van Amerongen (Nebul), Twan Sinnige (Uniserver), Piet Honkoop (EGP) en Mark Karsch (Varity):
Over obstakels in Europa:
- Jeroen: lock-in bij hyperscalers; overheden te afwachtend, geen coalities.
- Mark: te klein om in aanbestedingen te concurreren; alleen bij passende opdrachten lukt het.
- Twan: hyperscalers betalen partners voor klantimplementatie, gericht op lock-in.
- Piet: ondersteuning en partnership maken een serviceprovider waardevol voor de klant.
- Matthieu: customer intimacy is het verschil; hyperscalers missen dat.
Hoe stimuleren we de AI-markt in Europa?
- Twan: minder starre regels; overheden moeten innovatie de ruimte geven.
- Piet: overheden moeten lef tonen en durven experimenteren.
- Twan: sector moet actiever in gesprek met overheden.
- Matthieu: investeer miljoenen in eigen industrie.
- Jeroen: Europese coalities moeten samenwerken; het ecosysteem is er.
Over aanbestedingen en de cloudmarkt over vijf jaar:
- Jeroen: complexiteit belemmert direct-to-market; gigaproject krijgt spin-offs.
- Matthieu: veelbelovend onderzoek; toekomst is positief.
- Mark: markt blijft groeien.
- Twan: meer samenwerking en consolidatie.
- Piet: ook specialisatie en verticale consolidatie.
Ruud sluit af met dank aan panel, sprekers en publiek.
Op de vraag of deze sessie een vervolg moet krijgen, gaan bijna alle handen omhoog.
De middag eindigt met een netwerkborrel op de binnenplaats van het kasteel.
