Digitale soevereiniteit, digitale onafhankelijkheid, digitale autonomie; termen die jarenlang onderbelicht bleven maar nu het middelpunt van aandacht vormen. De controle over onze digitale infrastructuur is opeens een hot topic geworden, met toenemende interesse vanuit de politiek, overheid en media.
Verschillende factoren dragen bij aan deze groeiende aandacht:
- Geopolitieke verschuivingen zorgen voor een groeiend besef binnen de EU van de noodzaak om onafhankelijk te blijven of worden van buitenlandse mogendheden.
- Afhankelijkheid van techreuzen: in Nederland en de EU is een zorgwekkende afhankelijkheid ontstaan van een klein aantal grote technologiebedrijven.
- Cyberdreigingen nemen in een rap tempo toe en vormen steeds meer een bron van zorg voor zowel bedrijven als burgers.
Voor ons als branchevereniging , is er nog een vierde afgeleide reden, die voor onze sector zeer relevant en eigenlijk ook logisch is in deze discussie:
- Kansen voor de Nederlandse industrie: er ligt een duidelijke kans om grote projecten en investeringen te gunnen aan Nederlandse bedrijven, die volledig in staat zijn om aan de eisen van grote uitbestedende partijen zoals de nationale overheid te voldoen. Hun kennis en expertise maken hen uitstekend gekwalificeerd.
Door te investeren in de eigen industrie versterken we innovatie, veerkracht en vooral de onafhankelijkheid van de markt. Nederland heeft immers een digitale infrastructuur die tot de beste van Europa behoort, ondersteund door een sector met brede keuzemogelijkheden en inventief vermogen. Als we als land, maar ook als Europese Unie, niet kritisch kijken naar onze keuzes, riskeren we deze waardevolle eigenschappen uit handen te geven.
Daarnaast stromen miljarden, op Europees niveau zelfs tientallen miljarden, naar de Verenigde Staten, terwijl we die middelen ook zouden kunnen gebruiken om in onze eigen toekomst en werkgelegenheid te investeren.
Als branchevereniging van de Nederlandse sector zijn wij diep betrokken bij de discussie rond digitale soevereiniteit. We streven ernaar om op een constructieve manier de verschillende partijen te ondersteunen in het maken van stappen die de overheid helpen om, zonder afbreuk te doen aan wat er al gebouwd is, een balans te vinden waarin meer ruimte komt voor samenwerking met de eigen industrie.
In de gesprekken die we vanuit Dutch Cloud Community de afgelopen maanden hebben gevoerd met vertegenwoordigers van de politiek en overheden (zowel landelijk als op gemeentelijk niveau), blijkt dat het bewustzijn van de noodzaak van dit gebalanceerde beleid inmiddels aanwezig is. De bereidheid om met ons samen te werken is er.
De Nederlandse en Europese industrie is in staat om een groot deel van de vraag van overheidsdiensten te vervullen. Het is belangrijk dat de overheid als opdrachtgever eerst begrijpt wat de eigen sector kan leveren en vervolgens op een soepele manier, zonder extra obstakels, zaken kan doen met onze sector.
Het doel is om met concrete acties te werken aan het wegnemen van de obstakels die overheden als opdrachtgever ervaren in de samenwerking met de eigen sector.
Deze obstakels bevinden zich op verschillende niveaus: technisch, juridisch en commercieel. Als collectief kunnen we aan de slag gaan om op verschillende punten stappen te zetten die de weg vrijmaken voor een nauwere samenwerking.
We willen werken aan duidelijke definities. Op dit moment hanteert iedereen termen als “Soevereiniteit” en “Soevereine Cloud”, zonder dat er duidelijke afspraken bestaan over wat hiermee wordt bedoeld op juridisch, technisch en organisatorisch vlak.
Daarnaast willen we werken aan een keurmerk voor compliance met de ARBIT inkoopvoorwaarden van de overheid en aan technische oplossingen die naadloos kunnen draaien op het HAVEN-platform van de VNG.
We streven ook naar een interface tussen de overheid en de sector: het zogenaamde Bijenkorf-model, waarmee de overheid via één loket toegang heeft tot een aantal bedrijven die voldoen aan vooraf gedefinieerde eisen.
Tot slot willen we werken aan juridische aspecten, zoals een raamovereenkomst waar Nederlandse (en eventueel Europese) bedrijven op kunnen intekenen, zodat overheidsinstanties niet telkens nieuwe onderhandelingen hoeven aan te gaan om diensten af te nemen bij de eigen industrie.
Met dit soort pragmatische, concrete stappen willen wij geleidelijk aan de branche en de overheid de gelegenheid geven om elkaar beter te leren kennen en de omstandigheden te faciliteren die een gebalanceerd inkoopbeleid mogelijk maken.
Wij hebben over dit onderwerp een brief gestuurd aan de Staatssecretaris van Digitale Zaken, de CIO Rijk en Strategisch Leveranciersmanagement Rijk.
