De Europese Commissie heeft de afgelopen tijd voortdurend nieuwe wetten en regels ingevoerd die van invloed zijn op onze sector. Deze regelgeving heeft betrekking op privacy, security, dataportabiliteit, marktregulering, softwarevereisten en dienstvoorschriften, wat de indruk wekt dat er een voortdurende drang is naar regulering van de digitale wereld.
De Europese Unie spreekt zelf over een “Digital Decade.” Wat houdt dit precies in? Het is tijd om wat achtergrondinformatie te geven.
Het begint allemaal bij de erkenning dat de samenleving in hoog tempo digitaliseert, ongeacht of dit positief of negatief is. De Europese Unie identificeert twee potentiële bedreigingen.
Ten eerste vreest men dat de digitalisering ten koste kan gaan van fundamentele mensenrechten. De EU ziet hoe de balans tussen privacy en toegang tot digitale diensten in veel landen wereldwijd is verstoord. De EU streeft ernaar om deze rechten redelijk te beschermen.
Een tweede gevaar is dat er grote ongelijkheid ontstaat in de regelgeving tussen verschillende lidstaten van de EU, wat eerlijke concurrentie bemoeilijkt op een speelveld dat praktisch grenzeloos is.
Bovendien streeft de EU naar het stellen van specifieke doelen om de overgang naar een digitale samenleving te faciliteren. Zo is er bijvoorbeeld tot doel gesteld dat tegen 2030 80% van de bevolking minimaal over digitale vaardigheden moet beschikken. Snelle internetverbindingen moeten tegen die tijd voor 100% van de bevolking toegankelijk zijn, en iedereen moet een digitale identiteit kunnen hebben om overheidsdiensten te gebruiken.
Deze doelen zijn op zichzelf onderwerpen waar velen het mee eens kunnen zijn.
In 2022 heeft Ursula von der Leyen ook een Verklaring van Digitale Rechten afgekondigd (https://eur-lex.europa.eu/legal-content)
Deze verklaring bevat basisprincipes die als leidraad moeten dienen voor toekomstige wetgeving. De verklaring benadrukt dat mensen centraal moeten blijven staan in het proces van digitale transformatie, dat keuzevrijheid moet worden gewaarborgd, dat privacy en veiligheid te allen tijde moeten worden beschermd, en dat de digitale omgeving duurzaam moet zijn. Deze verklaring vormt de basis voor de regelgeving die tot 2030 zal worden ontwikkeld.
De wet- en regelgeving heeft betrekking op vier belangrijke gebieden:
- Vaardigheden, met inbegrip van onderwijs en digitale geletterdheid.
- Digitale transformatie van bedrijven, met als doel dat tegen 2030 75% van de Europese bedrijven gebruik zal maken van Cloud-, AI- of Machine Learning-diensten.
- Een veilige en duurzame digitale infrastructuur.
- De digitalisering van openbare diensten.
Deze principes vinden hun weerspiegeling in de wet- en regelgeving die door de Europese Commissie wordt voorgesteld. Dit omvat regelgeving met betrekking tot netwerkbeveiliging, datasoevereiniteit (ook in de keten), marktwerking in clouddiensten (waar de Digital Services Act grotendeels op gericht is om de dominantie van grote spelers te verminderen), evenals regels betreffende de aanpak van terroristische inhoud en de kwaliteit van software (de Cyber Resilience Act). We staan dus nog aan het begin van de Digital Decade.
Binnen onze sector kunnen we grotendeels instemmen met deze principes. We delen het streven naar een eerlijk speelveld, digitale burgerrechten en veiligheid. We willen ook dat zoveel mogelijk mensen toegang hebben tot snel internet en dit veilig kunnen gebruiken.
Echter, we realiseren ons dat goedbedoelde intenties kunnen leiden tot ongewenste regelgevingseffecten. Daarom is het van belang dat we actief bijdragen, als adviesorgaan fungeren en samenwerken met verschillende toezichthouders om de invoering van deze regels op pragmatische wijze te realiseren.
