Vandaag de dag leven wij in een wereld die een andere is dan de wereld waar de meeste van de DCC bedrijven in zijn gestart. Het internet ontwikkelt zich razendsnel en zal een belangrijk onderdeel van onze maatschappij blijven, met haar goede eigenschappen en de wat ruwe randjes. De internet sector, de politiek en de minister, iedereen is het erover eens dat we wat moeten doen tegen terroristische content en kinderpornografisch materiaal.
Samen met de overheid werken we er daarom hard aan om de ruwe randjes bij te schaven. Met voormalig minister Grapperhaus hebben wij afgesproken dat meldingen van CSAM (Child Sexual Abuse Material) binnen een dag door de hoster worden opgepakt en afgehandeld. Hiervoor heeft de internet sector zelf de NTD procedure aangepast. Ook zijn we in overleg met de overheid aan het kijken hoe we opvolging kunnen geven aan de nieuwe wet, waarin is opgenomen dat binnen 1 uur een melding van terroristische content offline dient te worden gehaald.
Aanpak terroristische content ernstig vertraagd
Een belangrijke taak bij de bestrijding van zowel CSAM als terroristische content komt te liggen bij de nog op te richten Autoriteit Kinderpornografisch en Terroristisch Materiaal (AKTM). Het is echter maar de vraag of deze op tijd klaar is. Zo is de Nederlandse overheid al vanaf 7 juni volgens de Europese verordening verplicht te starten met het afhandelen van meldingen van terroristische content, maar de juridische, bestuurlijke en technische infrastructuur is daar nog helemaal niet klaar voor. Nu de deadline niet gehaald lijkt te worden, zal de overheid tijdelijk iets moeten doen om te voldoen aan de verordening. Als vertegenwoordiger van de internet sector vragen wij ons af, hoe dit wordt vorm gegeven?
Er is vanwege het complexe spanningsveld tussen grondrechten als de vrijheid van meningsuiting en het offline halen van terroristische en kinderpornografische content bewust gekozen voor een Autoriteit op afstand van het ministerie, die samen met de sector aan het werk zal gaan. De AKTM is een zogenaamde zelfstandig bestuursorgaan (ZBO) en valt daardoor niet onder een departement van het ministerie.
Komt de AKTM tijdelijk onder het ministerie te hangen, dan roept dit serieuze vragen op. Op het eerste gezicht lijkt het een logische keuze om dit tijdelijk onder de Nationaal Coördinator Terrorisme Bestrijding (NCTV) te hangen. De NCTV is echter niet geheel onomstreden en zelfs herhaaldelijk in het nieuws geweest vanwege onrechtmatig handelen. Momenteel is er tevens een discussie gaande over het nieuwe wetsvoorstel wat de NCTV verdergaande bevoegdheden zou geven om deze weer “binnen de lijntjes te laten kleuren”.
Nederlandse aanpak Kinderpornografisch materiaal op losse schroeven
Niet alleen de aanpak van terroristische content komt in gevaar, maar ook de aanpak van kinderpornografisch materiaal is vertraagd. Het wetsvoorstel hiervoor ligt nog altijd bij de Raad van State (RvS), omdat deze lijkt te willen wachten op een voorstel uit Europa. Dat wachten zou inhouden dat de RvS pas medio 2023 met een advies komt, ruim een jaar later. Het is bovendien maar de vraag of een voorstel uit Europa in lijn is met de unieke en succesvolle Nederlandse aanpak, waar overheid en de vrij omvangrijke hostingsector in Nederland samen werken aan de bestrijding van kinderpornografisch materiaal. Deze publiek-private samenwerking heeft onder Grapperhaus goed vorm gekregen en het Nederlandse wetsvoorstel bouwt daarop voort.
Oproep aan de minister: wacht niet langer en zet de Nederlandse aanpak nu door
Momenteel ligt alles stil bij de RvS en de deadlines lijken daardoor niet gehaald te worden, waarmee een goede gezamenlijke aanpak van terroristische content en kinderpornografisch materiaal op losse schroeven staat. Om de ingeslagen route voort te zetten via de op te richten Autoriteit, zal Nederland nu keuzes moeten maken en niet wachten tot er iets in Europa gebeurt.
We verzoeken de minister daarom keuzes te maken over de ‘governance’ van de nieuwe Autoriteit. De interim organisatie die straks zal moeten starten, zal wat de sector betreft een voorschot moeten nemen op de zelfstandigheid en de ZBO constructie waar door Nederland zo bewust met kamerbrede steun voor is gekozen. Anders bestaat het risico dat Nederland de kritiek krijgt “censuur” te plegen, zeker in geval de interim organisatie zou starten onder de NCTV. Verder verzoeken wij de minister om de lijn die Nederland heeft ingezet actief door te zetten en het advies van de Raad van State naar voren te halen, of anders door te gaan met het wetsvoorstel en het advies later in het proces te krijgen. Op deze wijze kunnen we de Nederlandse succesformule doorzetten.
